Brandveilige elektrische installaties

Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft in 2013 de Brandweerstatistiek uitgegeven waarin gedetailleerd is ingegaan op binnenbranden. In 2013 vonden 15 duizend binnenbranden plaats.

Van alle binnenbranden in 2013 in een bij het CBS bekend gebouwtype vonden er 4,7 duizend plaats in woongebouwen. Verder betrof  het 1,1 duizend branden in objecten uit de sector industrie, landbouw of veeteelt en vonden 1,0 duizend plaats in de sector gezondheidszorg. In bijeenkomstgebouwen, zoals winkels, restaurants, cafés, bioscopen en sportcomplexen vonden bijna 750 branden plaats. Bij 6,6 duizend van de binnenbranden was het gebouwtype niet bekend of niet opgegeven.

Oorzaken en objecten van binnenbranden

Binnenbranden naar object en oorzaak.

Van de binnenbranden waarvan in 2013 de oorzaak bij het CBS bekend was, werd 42 procent veroorzaakt door defecte apparatuur of verkeerd gebruik ervan. Van alle binnenbranden was bijna een vijfde aangestoken. In woongebouwen was in bijna de helft van de gevallen de oorzaak defecte apparatuur of het verkeerd gebruiken ervan.

Oorzaken van binnenbranden.

Indien we een vergelijk maken met de Verenigde Staten dan zien hierin een duidelijk verschil, Uit de statistieken van branden in de Verenigde Staten blijkt namelijk dat in de periode van 2002 tot 2005 circa 81.500 branden een elektrotechnische oorzaak hadden. Dit komt overeen met zo'n 16 % van het totaal aantal branden.

In de periode 1993 tot 1997 heeft NFPA onderzoeken gedaan met betrekking tot de branden met een elektrotechnische oorzaken in woningen. Dit onderzoek betrof 41.200 branden met elektrotechnische oorzaak in woningen waarbij 336 doden en 1446 gewonden waren te betreuren. De totale schade was $ 643.900.000,00. Dit aantal is slechts 9,7 % van het totaal aan woningbranden, echter de schade is 14,4 % van het totale schadebedrag.

De elektrische oorzaak is nader onderzocht en hierbij zijn de volgende resultaten bekend:

Bron: How do electrical wiring faults lead to structure ingnitions door Dr. V. Babrauskas.

In de onderstaande tabel zijn de gebreken die tot een brand hebben geleid gerangschikt van meest tot minst voorkomend.

Gebreken die tot brand leiden.Bron: Research on Electrical Fires: The State of the Art door Dr. V. Babrauskas.

Uitgaande van de hiervoor genoemde gegevens: zijn de elektrische installaties dan wel betrouwbaar?

Uitgaande van de uitgebreide onderzoek in de VS dan geldt het volgende:

• •VS wonen circe 300 miljoen mensen in circa 110 miljoen woningen;

• •Gemiddeld 2,7 mensen per woning met gemiddeld 5,4 kamers per huis;

• •In elke kamer zijn zo'n 4 wandcontactdozen

• •aantal wandcontactdozen  = 270 106 x 2 x 4 = 2,160 10⁹

• •circa ¾ in gebruik inclusief doorlussen 1,620 10⁹.

Uit het onderzoek van 41.200 branden met elektrotechnische oorzaak in woningen blijkt dat het percentage branden door schakelaars, wandcontactdozen en dergelijken circa 11,4 is, dat zijn 4.700 branden. Stel dat het in70% om wandcontactdozen gaat en de overige 30% van de gevallen om schakelaar, dan zijn dat 3.290 wandcontactdozen.

Hoe vaak gaat het dan mis?

 3.290 / 1.620 10⁶ = 0,000002 = 2 10^-6

Daarmee is de conclusie gerechtvaardigd dat we zeer betrouwbare installaties hebben.

In de NEN 1010 “Elektrische installaties voor laagspanning” wordt in hoofdstuk 42 “Bescherming tegen thermische invloeden” uitvoerig ingegaan op het voorkomen van brand door elektrische installaties. Daarnaast zijn in de hoofdstukken 43 en 44  beveiliging tegen overstroom en beveiliging tegen overspanning eveneens de nodige bepalingen opgenomen. Zie ook de artikelen op deze kennisbank over deze onderwerpen.

Ondanks dat uit het voorgaande blijkt dat de elektrische installaties zeer betrouwbaar zijn, kunnen er maatregelen worden genomen ter voorkoming van brand.

Hieronder zijn slechts vijf aandachtspunten opgenomen:

1. 1.Laat de elektrische installatie met een passende regelmaat inspecteren zodat aantoonbaar is dat de elektrische installatie voldoet aan de NEN 1010. In de opstalverzekering bedrijven is de clausule NEN 1010 van toepassing die dit zelfs verplicht. Indien hieraan niet wordt voldaan heeft de verzekeraar een reden tot niet uitbetalen van de schade die is ontstaan door de brand.

2. 2.Indien aanpassingen aan de elektrische installatie moeten worden uitgevoerd zal dit moeten gebeuren door een vakbekwaam persoon. Een erkend installatiebedrijf voldoet aan deze criteria.

3. 3.Een thermografisch onderzoek kan als aanvulling op de inspectie van de elektrische installatie worden gedaan. Met infraroodfoto’s kunnen in vroeg stadium overgangsweerstanden worden opgespoord.

4. 4.Laagspanningsruimten, meterkasten en dergelijken moeten vrij worden gehouden van brandbaar materiaal, en mogen dus niet als opslag dienen.

5. 5.Werk zoveel mogelijk met vaste aansluitingen en probeer tijdelijke aansluitingen zo snel mogelijk definitief te maken.