De toepassing van Machinerichtlijn 2006/42/EG is niet vrijblijvend; het naleven is verplicht. Net zoals bij een (nationale) wet.

Regelmatig publiceert de Europese Commissie een nieuwe geconsolideerde lijst van geharmoniseerde Europese normen in het kader van de Richtlijn 2006/42/EG betreffende machines.

In artikel 1 van de Machinerichtlijn is het toepassingsgebied van de richtlijn gedefinieerd.

De ATEX-richtlijnen zijn vernoemd naar de atmosphères explosibles, de explosieve atmosferen. Met het woord atmosfeer wordt de lucht op de werkplek bedoeld. In deze atmosfeer kan een brandbare stof, damp, gas of nevel zich vermengen met de zuurstof uit de lucht.

De Machinerichtlijn richt behalve op mechanische gevaren, ook op alle gevaarsaspecten die aan een machine verbonden kunnen zijn. Zo ook elektrische gevaren. Sectie 1.5.1 in bijlage I van de richtlijn behandelt gevaren als gevolg van elektriciteit.

Niet alle machines vallen onder de machinerichtlijn. Sommige soorten machines zijn van de Machinerichtlijn uitgesloten. In dit artikel wordt uitgelegd wanneer niet de Machinerichtlijn, maar andere regelingen van toepassing zijn.

De fabrikant van een machine of veiligheidscomponent heeft in het kader van de Machinerichtlijn kortgezegd de volgende twee verantwoordelijkheden:

In sectie 3 van bijlage V van de Richtlijn staat dat de fabrikant het nodige onderzoek moet verrichten naar en de nodige proeven moet uitvoeren op onderdelen, de accessoires of de gehele machine om vast te stellen of deze qua ontwerp en bouw veilig kan worden gemonteerd en in gebruik genomen.